การตายสำคัญอย่างไร? ความคิดของข้าพเจ้าต่อคำว่าตาย

สิ่งหนึ่งที่ได้จากการบวชเรียนคือการเปิดโลกแห่งคำว่าสัจธรรมชีวิต

ง่ายๆ ที่สุดที่ควรต้องเข้าใจคือ ไตรลักษณ์

ประกอบด้วย

• อนิจจัง คือทุกสิ่งเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา ไม่มีอะไรตั้งอยู่อย่างนั้นทั้งปีทั้งชาติได้ ไม่ได้ว่าอะไร
• ทุกขัง คือทุกสิ่งเป็นความทุกข์ทั้งสิ้น ความสุขที่เห็นนั้นแท้จริงแล้วก็คือความทุกข์ทั้งสิ้น ความสุขที่เห็นง่ายที่สุดคือ การได้มาครอบครอง การมีสิ่งนั้นสิ่งนั้น เหล่านั้นคือทุกข์
• อนัตตา คือทุกสิ่งไม่มีตัวตนทั้งสิ้น สิ่งที่เห็นว่าเป็นตัวเป็นตนอยู่เช่นนั้น จริงๆ แล้วไม่มีอะไรไม่มีตัวตนอะไรทั้งสิ้น

หากพยายามและอธิบายทุกปรากฎการณ์ด้วยสามคุณสมบัตินี้ เราจะยิ้มให้กับทุกเรื่อง เข้าใจว่าสิ่งนี้สิ่งนั้น คนนั้น คนนี้ ทำอย่างนั้น ทำอย่างนี้ เพราะมีเหตุปัจจัยแห่งความไม่เข้าใจชีวิตอยู่

ไม่ใช่แค่เพียงสังเกตรอบนอก แต่จะทำให้เราสังเกตการกระทำ คำพูด วิธีคิดของเราด้วย

ความทุกข์อย่างหนึ่งคือความสัมพันธ์ ไม่ว่าในรูปแบบใด ความสัมพันธ์ในที่นี้คือความสัมพันธ์ทั้งแบบที่เราต้องการให้มี และไม่ต้องการให้มี

ความสัมพันธ์ผุกพันใดๆ คือต้นเหตุของความทุกข์ในบั้นปลายเสมอ ในยามที่ความสัมพันธ์นั้นๆ ราบรื่น ได้อย่างที่ใจคาดหวัง ความสัมพันธ์นั้นสร้างความสุขให้กับเรา หากแต่สุดท้ายเพราะไตรลักษณ์ที่ว่าไม่มีอะไรทั้งนั้นอยูแบบนั้นตลอดไป สุดท้ายความสัมพันธ์นั้นจะเบาบางลงผิดไปจากความคาดหวังของฝั่งใดฝั่งหนึ่ง สุดท้ายเมื่อมันหายไป ทั้งหมดนั้นสร้างทุกข์ให้กับเรา

ความตายคือการตัดซึ่งความผูกพันธ์แบบหนึ่ง

ผู้ที่เข้าใจชีวิตจะทราบว่า วันหนึ่งตัวเขาจะต้องตาย ยิ่งไปกว่านั้นคนที่เขาสร้างความผูกพันธ์ด้วยจะต้องตาย

วันที่ใครซักคนตายนั้นแหละคือวันที่ความสัมพันธ์ที่ถูกสร้างขึ้นมาทั้งเต็มใจและไม่เต็มใจจะแสดงอิทธิฤทธิ์สร้างทุกข์ให้กับทั้งสองฝ่าย

การตายมันจะบริสุทธิ์ก็ต่อเมื่อคุณเกิดคนเดียวตายคนเดียว

หากแต่ถ้าคุณตายพร้อมกับความสัมพันธ์มากมายแล้วล่ะก็ ถ้าคุณพร้อมตาย คนอื่นไม่พร้อม ความทุกข์เกิดกับพวกเขา หรือถ้าคนอื่นพร้อม แต่คุณไม่พร้อม ความตายนั้นก็สร้างทุกข์ให้กับคุณ

ดังนั้น สำหรับผม ผมพยายามเข้าใจว่า วันหนึ่งผมจะต้องตาย แต่ผมจะเศร้ามาก ถ้าวันที่ผมตายนั้น คนที่รักผม คนที่ผมสร้างความสัมพันธ์ไว้ด้วยจะต้องโศกเศร้าเสียแล้วล่ะก็ ผมก็ลังเลกับความตายนั้นเหมือนกัน

ดังนั้นอีกที เวลาที่ได้ยินใครพูดว่า เขาพร้อมตาย เขายินดีจะตาย เขาได้สอบถามคนอื่นๆ ที่เขามีความสัมพันธ์แล้วหรือยังว่าเขาพร้อมสำหรับการตายของคุณหรือยัง?

ส่วนคนที่บอกว่า ผมยังตายไม่ได้ ผมจะไม่คิดดูถูกเขาว่าเขากลัวความตาย เขาอาจจะไม่ได้กลัวตายก็ได้ แต่เขากลัวว่าหากเขาตาย คนรอบข้างของเขาจะได้รับผลกระทบจากการตายของเขา

ส่วนผม ตอนนี้ทำได้เพียงรักษาความสัมพันธ์ที่มีอยุ่และมีความจำเป็นให้ดีที่สุด ส่วนความสัมพันธ์ใหม่ก็พยายามจะผูกจะพันให้น้อยที่สุด เมื่อเขาจากไป หรือเราจากไป การจากกันนั้นจะได้ไม่ส่งผลกระทบต่อใครหรืออะไรให้มันมากมายเกินไปนัก